Arapça Neden Sağdan Sola Yazılır? - özeldersci

son haberler


Post Top Ad

15 Eylül 2018 Cumartesi

Arapça Neden Sağdan Sola Yazılır?


Kullandığımız latin alfabesi ve bir çok alfabe soldan sağa yazılıyor peki Arapça neden sağdan sola yazılır hiç merak ettiniz mi?

Aslında sadece Arapça değil başka diller de var. 

Sorunun cevabı ve ayrıntılar haberimizde...


Dünyada, pek çok gelişmiş ülkede kabul görmüş Latin alfabesi soldan sağa doğru yazılırken, Araplar tam tersi sağdan sola, Çinliler ve Japonlar ise yukarıdan aşağıya doğru yazarlar. 

İnsan beyni sürekli görüp aşina olduğu şekil ve olayları doğru kabul edip, bunlara uymayanlarla karşılaştığında onları anormal olarak algıladığından, sağdan sola veya yukarıdan aşağıya yazma şekillerinin belki de daha mantıklı olduğunu, Latin alfabesini kullananların anlaması biraz zordur.

Yahudiliğin ve Müslümanlığın dünyaya yaydığı İbranice ve Arapça sağdan sola doğru yazılır. Yani yazının yazılış şeklinin tarihi kökeni budur. Asıl şaşırtıcı olan ve araştırılması gereken insanların niçin soldan sağa doğru yazmaya başladıklarıdır.



Sağdan sola doğru yazmanın kökeni Hz. Nuh zamanına kadar uzanıyor. Hz Nuh’un üç oğlu içinde en çok sevdiği, tufan sırasında ona en çok yardım eden Sam, dinî inanışlara göre insan türünün dünyaya yayılmasını sağlayan Sam, Ham ve Yafes grubundan birinin atasıdır. Türklerin Yafes’in, Arapların ve Parsların ise Sam’ın soyundan geldiği kabul edilir. Sam’dan türediklerine inanılan ve aralarında dil yakınlığı bulunan toplumlara ‘Sami’ ırkı denilir. Bu toplumların kullandığı Sami alfabesi de, günümüzde kullanılan alfabe sistemlerinin kökenini oluşturur.


Milattan önce 3000 yıllarından başlayarak Ortadoğu’da bütün kültürler ya kendilerine has bir yazı sistemi geliştirmişler ya da başka toplumlardan alarak kullanmışlardır. 

Bu çağlarda en çok bilinen ve yaygın olanlardan ikisi Mezopotamya halklarına özgü çivi yazısı ile eski Mısır’daki hiyeroglif yazısıdır. Mısır yazısının kullanımı bölgesel olarak sınırlı kalırken, çivi yazısı ve bu sistemle yazıya geçirilmiş olan Sami dili tarihin ilk ve en yaygın iletişim aracı olmuştur.



Çivi yazısı başlangıçta yukarıdan aşağıya sütunlar halinde yazılırken, sonradan sağdan sola yazılmaya başlandı. Zamanla çeşitli değişikliklere uğrasalar da bütün Sami dilleri birkaç istisna dışında sağdan sola doğru yazılırlar. Çivi yazıları ya taşlara ya da güneşte veya fırında kurutulmuş kil tabletlere keski kullanılarak kazınıyordu. Sağ elini kullanan birinin keskiyi veya çekici sol elinde tutarak yazıyı kazımaya başlaması ve bu işleme sağ taraftan başlaması daha uygundu. Bu şekil Araplarda da, İbranilerde de, Fenikelilerde de aynen devam etti.

Fenikeliler zamanın şartlarına göre en yetenekli denizci tüccarlardı. Günümüzde Suriye, Lübnan ve İsrail diye bilinen yörelerde yaşıyorlardı. 
Akdeniz’in tümünü avuçlarının içine aldıkları gibi, İngiltere’nin batısına hatta kıyı kıyı giderek Afrika’nın güneyine kadar faaliyetlerini sürdürmüşlerdi. 

Fenikeliler ulaşabildikleri her yere ticari mallarıyla birlikte kendi kültürlerini de götürdüler. Fenikelilerin yazı yazma şekli her ne kadar kendilerine özgüyse de hem Sümerlerin çivi yazısından hem de Mısırlıların hiyeroglif yazısından etkilenmişti. 

Önce Yunanlılar, Fenikelilerin bu kuzey Sami ağırlıklı alfabesini kendilerine adapte ettiler, daha sonra da Romalılar harflerin biçimlerini değiştirerek, çağdaş alfabenin kaynağı olan Latin alfabesini yarattılar.

Latin harflerini kullanan Batı kültürleri yazı yazarken yağlı, leke bırakan ve çabuk kurumayan bir çeşit mürekkep kullanıyorlardı. Sağ elini kullanan biri sağdan sola doğru yazmaya başladığında, kalem tutan eli daha önce yazmış olduğu satırların üzerine basmak zorunda kalıyordu. Bu durumda ya yazının kuruması için bekleniyor ya da mürekkep ele bulaşarak yazı okunmaz hale geliyordu. Sol eli ile yazanlar için bir sorun yoktu ama insanların büyük çoğunluğunun yazı yazarken sağ elini kullanması sorunu genelleştiriyordu.


Başlangıçta mürekkep kullanmanın yarattığı bir zorunluluk olan soldan sağa doğru yazma tekniği gittikçe yerleşti. Batı dünyasının teknolojik ve kültürel devrimleriyle beraber ulaşabildiği her yere yayıldı.


son haberler

Post Top Ad